برگزاری وبینار آموزشی: نگرش اعضای هیات علمی نسبت به آیین نامه‌ی ارتقاء و چالش­ها و پیامدهای آن

به گزارش روابط عمومی دانشکده­‌ی علوم اجتماعی، اقتصاد و کارآفرینی، وبینار آموزشی گروه علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه رازی با موضوع "نگرش اعضای هیات علمی نسبت به آیین نامه‌ی ارتقاء و چالش­‌ها و پیامدهای آن" با حضور دکتر غلامرضا حیدری، دکتر صالح رحیمی، دکتر امین زارع، دکتر محمود مرادی (اعضای هیات علمی گروه علم و دانش شناسی دانشگاه رازی)، دکتر مظفر چشمه سهرابی (عضو هیات علمی دانشگاه اصفهان) و دکتر فرامرز سهیلی (عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور کرمانشاه) روز چهارشنبه ۱۲ آذرماه ۱۳۹۹ برگزار شد.

ضرورت بازاندیشی و بازنگری در شاخص‌­های ارتقاء اعضای هیات علمی و ارائه­‌ی یک صورت­‌بندی جدید در قالب رویکرد دانش‌ش­ناختی به مسئله­‌ی ارتقاء

در ابتدای این وبینار آموزشی دکتر غلامرضا حیدری مدیرگروه علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه رازی اظهار داشت: در دانشگاه آن چه اصل است- یا قاعدتاً باید باشد- دانش است. از این رو، تمام سیاست­‌گذاری­‌ها، برنامه‌­ریزی‌­ها و تلاش­‌ها و اقدامات هم، باید در راستای توسعه­‌ی دانش باشند.

وی توسعه­‌ی دانش در دانشگاه را عمدتاً در چهار محور آموزش، پژوهش، خدمات و فرهنگ قابل پی­گیری دانست و افزود: تاکنون در ارزیابی‌­های ارتقاء هیأت ­علمی بیشترین تأکید روی پژوهش بوده است؛ البته اخیراً در شاخص­‌های آی. اس. سی. بخش آموزش برجسته‌­تر شده است.

دکتر حیدری گفت: فرهنگ با خوانش خاصی که از آن وجود دارد هم، گاهی وتویی می­‌شود. بالاخره، خدمات و ربط صنعتی و اجتماعی و انسانی تمام فعالیت­‌های دانشگاهی، در یک گفتمان غالب تحت عنوان "گفتمان دانشگاه اجتماعی"  بیشتر از هر سه مورد آموزش، پژوهش، خدمات در گفتگوهای دانشگاهی، به خصوص از سوی مسئولان مورد توجه قرار گرفته است.

دکتر حیدری تصریح کرد: آموزش، پژوهش، خدمات و فرهنگ، روی هم ابعاد ارزیابی یک عضو هیأت­‌علمی به حساب می­‌آیند و موارد چهارگانه­‌ی فوق ابعاد درونی ارزیابی و ارتقاء محسوب می­‌شوند، اما وقتی از بیرون به مسئله‌­ی ارتقاء نگاه کنیم حداقل سه منظر عمده در توجه به ارزیابی اعضای هیأت­‌علمی قابل شناسایی است که از جمله آن می‌توان به ارزیابی جامعه­‌ی دانشگاهی غیر هیات علمی مانند دانشجویان و به طور کلی جامعه؛ دولت و قوای بالادست و ساختار دانشگاهی؛ و نگرش خود اعضای هیأت­‌علمی به شاخص­ه‌ای موجود ارزیابی و ارتقاء، اشاره کرد.

دکتر حیدری خاطرنشان کرد: ارزیابی دانشجویان بیشتر بُعد آموزشی دارد. جامعه هم امکان و اهرم تاثیرگذاری برای ارزیابی ندارد.

وی گفت: سیستم اداری و سلسله مراتب قدرت، قوانینی را تدوین کرده و ملاک عمل قرار داده است که به نظر می­‌رسد تا حدودی اقتدارگرایانه‌­اند و در برخی موارد یک سویه طراحی و دیکته شده‌­اند. به این خاطر جا دارد در تمامی ابعاد آیین‌­نامه­‌های ارزیابی و ارتقاء هیأت ­علمی، بازاندیشی و بازنگری کرد و صورت­‌بندی­ جدیدی ارائه داد.

وی تاکید داشت: یکی از این زاویه‌­ها که به نظر از اهمیت زیادی برخوردار است و شاید بتواند به شکل­‌گیری گفتمان مشترکی منجر شود، زاویه­‌ی دید و نگرش خود اعضای­ هیأت­ علمی به عنوان صاحب­نظران اصلی حوزه‌های دانشی است.

دانشیار گروه علم و دانش اطلاعات دانشگاه رازی گفت: به منظور بهره­‌گیری از تمام تجربیات دانشی بشر، به صورت جامع، عمیق و به روز، و با توجه به غلبه­‌ی گفتمان­‌های سنتی حوزه­‌های علوم طبیعی و تجربی و مهندسی در ساختار کلی و حتی فرایندهای تدوین و اجرای آیین‌­نامه­‌ی ارتقاء و لزوم توجه بیشتر به نظریه‌­های نوین در دانش‌­های اجتماعی و انسانی، هرگونه تلاش برای نقد آیین‌­نامه­‌ی ارتقاء و بازاندیشی و بازنگری در ابعاد مختلف آن و حتی فراتر از آن شکل­‌دادن به یک گفتمان مشترک و واقعی که هم کلیت علوم را در بر بگیرد و هم اضلاع تأثیرگذار در روند پیشبرد علم و دانش در کشور (دولت و دانشگاه، اعضای هیأت­‌علمی و جامعه‌­ی مخاطب) در آن دخیل باشند، ضروری به نظر می‌­رسد.

وی بیان داشت: در رویکرد مورد نظر اینجانب، مفهوم و مسئله­‌ی ارتقاء از منظر علوم اجتماعی و انسانی، به خصوص رشته­­‌ی علم اطلاعات و دانش­‌شناسی، به عنوان یک حوزه­‌ی تخصصی و میان رشته‌­ای، تحت عنوان "رویکرد دانش­‌شناختی به مسئله­‌ی ارتقاء" مورد توجه قرار می­‌گیرد.

دکتر حیدری به توصیف "تحلیل دانش‌­شناختی" اشاره کرد وگفت: تحلیل دانش‌­شناختی مختصات خاص خود را دارد و رویکردی نو در نقد و تحلیل عالم و آدم در عصر اطلاعات و دانش است که توسط اینجانب و به دنبال "روش تحلیل اطلاع شناسی" دکتر حری، معرفی شده است.  

دکتر حیدری در ادامه رویکرد دانش‌­شناختی به مسئله‌­ی ارتقاء را مورد بررسی قرار داد و افزود: رویکرد دانش­‌شناختی و در واقع روش­مند و نظام­مند به مفهوم و مسئله­‌ی ارتقاء و آیین­‌نامه‌­ی ارتقاء، سه ویژگی عمده دارد: جامعیت، عمق و روزآمدی. به عبارتی از این منظر، یک­‌سویه دیدن این مسئله و مفهوم، برخورد سطحی و فرمال با ارتقاء، و توجه گذشته‌­نگر و سنتی و مبتنی بر پیش‌­فرض­‌های منسوخ به مسئله­‌ی ارتقاء، محکوم به شکست است و نه تنها باعث توسعه‌­ی فردی نمی­‌شود، بلکه توسعه­‌ی دانشگاه را هم با مشکل مواجه می­‌کند.

وی با طرح این سوال که توجه به سه ویژگی رویکرد فوق، یعنی جامعیت، عمق و روزآمدی در برخورد با مسئله‌­ی ارتقاء چگونه قابل تفسیر و تبیین است؟ گفت: به طور خلاصه می­‌توان گفت مفهوم ارتقاء را باید توسعه داد، عمق بخشید و روزآمد کرد. ادعایی که در این جا مطرح می­‌شود این است که تمامی نکاتی که افراد مختلف در مورد ابعاد مختلف آیین‌­نامه­‌ی ارتقاء و مسئله‌­ی ارتقاء مطرح می کنند، در چارچوب این سه بُعد قابل تبیین و صورت‌بندی است. در هر یک از این محورها نکات عمده­ای نهفته است که در ادامه به خلاص‌ه­ای از مهم­ترین موارد اشاره خواهد شد.

دکتر حیدری در توصیف جامعیت اظهار داشت: جامعیت در وهله­‌ی اول دو بعد قابل توجه است: جامعیت در مصادیق ارتقاء و جامعیت در توجه به تک تک شاخص‌­ها. که در هر دو مورد هدف توسعه­‌ی مصادیق ارتقاء و جلوگیری از افتادن به دام تقلیل‌گرایی است.

وی گفت: در بحث از "عمق" اولین مسئله، پذیرش ضرورت تغییر و تحول در دیدگاه‌­ها، از دیکته کردن از بالا و نگرش اقتدارگرایانه به ارتقاء، به سوی فهم عمیق مسئله­‌ی ارتقاء و جزییات آن، با بهره­‌گیری از دانش متخصصان و نظریه‌­ی نوین گفتمان­‌سازی است.

دکتر حیدری در ادامه به روزآمدی به عنوان آخرین محور این صورت­‌بندی جدید اشاره کرد و گفت: استفاده از آخرین دستاوردهای علمی و تخصصی در ارزیابی­‌ها، توجه به تجربه‌­ی دیگر کشورهای هم‌سطح یا توسعه یافته، توجه به مقتضیات بومی و دانشگاهی در شکل دادن به سامانه‌­ی مفهومی ارتقاء، همچنین استفاده از آخرین ابزارها و فناوری­‌ها برای سروسامان دادن به ساختارها و تسهیل فرایندهای ارزیابی و ارتقاء، ایجاد یک سامانه‌­ی جامع و کاربرپسند برای ثبت و مدیریت تمام پیشینه‌های اجرایی، آموزشی، پژوهشی و فرهنگی اعضای هیأت علمی، ضروری است و جدایی و ضعف ارتباطی سامانه‌­های مختلف موجود، و ثبت مکرر حتی مشخصات اولیه برای هرکاری، غیرقابل قبول است.

دکتر حیدری در پایان با یک جمع­‌بندی سخنان خود را پایان داد و گفت: مواردی که توسط افراد مختلف در مصاحبه­‌ها، در نقد و بررسی آیین­‌نامه­‌ی ارتقاء بیان می‌­شود تا حدود زیادی به جا و وارد است. در متون و مقالات این حوزه هم می توان این نکات و نکات عمده‌­ی دیگری را هم استخراج کرد و این لیست را طولانی­‌تر هم کرد. به عبارتی هر فرد یا مقاله و نوشته‌­ای به ابعادی از چالش­‌های ارتقاء اشاره می­‌کند، اما سوال این جا است که آیا باید به این موارد و فهرست کردن نکات اکتفا کرد؟ آیا ذکر پراکنده­ی این موارد کافی است؟ یا باید سوالات جدی تری را در این باره طرح کرد و در انتظار صورت­‌بندی جدیدی بود؟ از متخصصان حوزه­‌ی علم‌­سنجی و مطالعات علم انتظار می­رود به گونه‌­ای روش­مند و نظام­‌مند با این مسئله روبرو شوند و صورت­‌بندی جدیدی ارائه کنند که فهم جامعه‌­ی علمی از مسئله‌­ی ارتقاء را بالا ببرد و در نهایت مبنای مدیریت و اجرا هم قرار بگیرد.

در رویکرد دانش­‌شناختی مسئله­‌ی اصلی ارتقاء در وهله­‌ی اول، فهم جامع، عمیق و به روز آن است. توجه به ابعاد اصلی علوم، در تجربه‌­ی بشری و زیرمجموعه‌­های آن و حتی نظریه­‌های موجود در دل تک تک علوم و به خصوص توجه به آخرین نظریه‌های این علوم مانند نظریه­‌ی شبکه، نظریه­‌ی انتقادی و به خصوص نظریه­‌ی گفتمان و گفتمان­سازی درباره­ی ارتقاء و ایجاد سامانه‌­ی مفهومی ارتقاء در این باره می‌­تواند راهگشا باشد.

آیین نامه ارتقاء نظام ارزشیابی کشور را دگرگون کرده است

دکتر مظفر چشمه سهرابی عضو هیات علمی دانشگاه اصفهان اظهار داشت: آیین نامه ارتقاء نه تنها سرنوشت یک فرد و یک رشته تحصیلی تعیین می کند بلکه بر سرنوشت یک کشور تاثیرگذار است.

وی تصریح کرد: آیین نامه ارتقاء نظام ارزشیابی کشور را دگرگون کرده است. ارزشیابی معطوف به هدف است و باید مورد مطالعه بازنگری و بازاندیشی قرار گیرد و اصلاحیاتی در ان رخ دهد.

وی افزود: چالش های بسیاری در پژوهش و ارزیابی آن وجود دارد. امروزه بیشتر پژوهش‌ها روی هم انبار می‌شوند و کاربردی برای حل مسائل و مشکلات جامعه ندارند.

وی خواستار اصلاح آیین نامه ارتقاء اعضای هیات علمی شد و گفت: در سامانه علم سنجی اعضای هیات علمی چالش‌هایی وجود دارد که باید بازنگری و اصلاح شوند و تمام رشته های تحصیلی نباید به صورت یکسان مورد ارزیابی قرار گیرند.

دکتر چشمه سهرابی بیان داشت: سامانه علم سنجی همانند کنکور دوم است که در کشور اساتید را مورد ارزیابی قرار می دهد. همان طور که داوطلبان کنکور سرنوشت خود را مشخص می کنند، اساتید نیز هرساله باید در این کنکور شرکت کنند و سرنوشت ارتقاء، ترفیع و امتیاز خود را مشخص نمایند که این خود مشکلاتی برای عضو هیات علمی به همراه دارد و زندگی آنها ساقط شده است که باید برای حل این مشکلات آیین نامه های ارتقا بازنگری شود و اصلاحیاتی در آن صورت گیرد.

دکتر چشمه سهرابی تاکید کرد: آیین نامه ارتقاء اعضای هیات علمی باید توسط صاحب نظران علوم مختلف تدوین گردد و تمام علوم نباید به صورت یکسان مورد ارزیابی قرار گیرد.

باید به سمت اجرای پژوهش هایی رویم که مشکلات جامعه را حل کنند

دکتر امین زارع عضو هیات علمی گروه علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه رازی اظهار داشت: بسیار خوشحالم که پس از سال‌ها متخصصان علم اطلاعات در مورد معیارهای علم سنجی هشدار دادند. اکنون  وزیر بهداشت به این نتیجه رسیده است که باید این معیارها مورد بازنگری قرار گیرد و امیدوارم بقیه مسئولین به ویژه در وزارت عتف نیز به این نتیجه برسند.

وی تاکید داشت: نوشتن مقاله باعث پیشرفت کشور نمی‌شود و حجم اندکی از پژوهش‌ها تبدیل به پتنت شده است. باید به مقالاتی که باعث توسعه کشور می شوند توجه بیشتری شود.

دکتر زارع بیان داشت: آئین نامه‌های ارتقا و ترفیع باعث شده تا اساتید به اجبار به سمتی هدایت شوند و مقالاتی بنویسند که امکان چاپ داشته باشد و این امر باعث شده است که پژوهش‌هایی صورت گیرد که ممکن است لزوما به رفع مشکلات بومی نپردازند.

دکتر زارع گفت: آئین نامه‌ها در دانشگاه های مختلف متفاوت اجرا می شود و رویه یکسانی ندارد.  باید به فکر بازنگری در آئین‌نامه‌ها بود و با عبور از شیوه‌های پوزیتیویستی و کمی به سمت اجرای پژوهش‌هایی رویم که مشکلات جامعه را حل کنند حتی اگر تبدیل به مقاله نشوند.

در آیین نامه ارتقاء اعضای هیات علمی با یک متر و اندازه ارزیابی می شوند در صورتی که ماهیت رشته‌ها متفاوت است

دکتر فرامرز سهیلی عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور کرمانشاه در وبینار آموزشی نگرش اعضای هیات علمی نسبت به آیین نامه‌ی ارتقاء و چالش‌ها و پیامدهای آن اظهار داشت: چالش‌های مختلفی امروزه در بحث آیین نامه اعضای هیات علمی وجود دارد که یک بخش از آن به کلیات آیین نامه برمی گردد.

وی چالش‌های کلیات آیین نامه را مورد بحث و بررسی قرار داد و افزود: اعضای هیات علمی رشته‌های مختلف با یک متر و اندازه سنجیده می شوند در حالی که ماهیت رشته، نوع کار و شرایط، نوع مقالات در جامعه، کشور، دانشگاه و اعضای هیات علمی متفاوت است و هیچ وقت نمی‌توان یک عضو هیات علمی گروه علم اطلاعات و دانش شناسی را با هیات علمی شیمی مقایسه کرد.

وی گفت: با توجه به اینکه ماهیت رشته‌های تحصیلی متفاوت است نباید اعضای هیات علمی تمام علوم با هم ارزیابی شوند.

دکتر سهیلی افزود: ضعف دیگر آیین نامه این است که انتظار می رود اعضای هیات علمی در تمام ماده‌های این آیین نامه امتیاز کسب نمایند.

دکتر سهیلی چالش­‌های بعد پژوهش را بررسی کرد و افزود: پررنگ بودن مقالات علمی پژوهشی آی. اس. آی. نسبت به سایر مقالات در تمام رشته ها مورد تاکید است به طور مثال در حوزه­‌ی هنر مقاله آن چنانی وجود ندارد یا در رشته‌های کتاب محور و تاریخی که بر اسناد استوار هستند چگونه ارزیابی و ارتقا پیدا می‌کنند؟ مشکلات و ضعف هایی در آیین نامه ارتقا وجود دارد  باید مورد توجه مسئولان و دست اندرکاران تدویین آیین نامه ارتقاء قرار گیرد.

وی به مشکلات دغدغه های اعضای هیات علمی نسبت به آیین نامه ارتقاء اشاره کرده و گفت: دغدغه اول اعضای هیات علمی تازه استخدام این است که چگونه پایه سالیانه، ترفیع و تبدیل وضعیت دریافت کنند. دغدغه دوم این است اعضای هیات علمی چگونه در تمام ماده های این آیین نامه امتیاز لازم را کسب کنند.

یا در رشته‌های کتاب محور و تاریخی که بر اسناد استوار هستند چگونه باید مورد ارزیابی قرار گیرند.

دکتر سهیلی گفت: تاکید بر کمیت نسبت به کیفیت از دیگر مواردی است که باید مورد توجه قرار گیرد به طور مثال چه تعداد مقالات منتشر شده منجر به صنعتی شدن و تولید انبوه محصول شده است.

وی یکی از چالش‌های اساسی در بعد پژوهشی را لحاظ کردن معیارها و رتبه بندی های بین المللی در آیین‌نامه‌های کشور دانست و افزود: معیارهایی که در رتبه بندی‌های بین‌المللی وجود دارد عین همان‌ها در آیین نامه ارتقا اعضای هیات علمی بدون در نظر گرفتن زیرساخت‌ها و امکانات لازم قرار گرفته است.

وی گفت: چالش دیگر آیین نامه بعد آموزشی است که در آیین نامه ارتقا بسیار کم به آن توجه شده است به طور مثال به ارزیابی‌هایی که توسط دانشجو انجام می شود و از دیدگاه دانشجو در 90 درصد از مواردی که ارزیابی شده است، استادی خوب است که نمره خوبی به دانشجو دهد.

دکتر سهیلی بیان داشت: مهمترین چالش‌ها در آیین نامه ارتقا چالش‌های فرهنگی است، مشخص نیست معیار ارزیابی فعالیت‌های فرهنگی چیست و همکاران اطلاعات کافی در بعد فعالیت‌های فرهنگی ندارند.

وی به پیامدهای چالش ارتقا اعضای هیات علمی اشاره کرد و گفت: عضو هیات علمی فرایند کارش چه آموزش چه پژوهش بر اساس آیین نامه است که نه مشکلی را حل می کند و نه گره‌ای از صنعت باز می شود. فقط عضو هیات علمی ارتقا پیدا می‌کند و یک آموزش کم ارزش در نظر گرفته می شود.

دکتر سهیلی پیامد دیگر را فشار مازاد به دانشجویان تحصیلات تکمیلی برای داشتن مقالات علمی پژوهشی، که باعث فرسوده شدن دانشجویان تحصیلات تکمیلی شده است. و در نهایت افرداد به دنبال کارهای تخصصی رشته خود نخواهند رفت .

برای تحول علمی و تکنولوژیکی در جامعه لازم است بازنگری کلی و بنیادی در قوانین و آیین نامه‌های ارتقاء اعضای هیات علمی بوجود آید

 دکتر محمود مرادی عضو هیات علمی گروه علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه رازی در خصوص آیین نامه ارتقاء و چالش‌ها وانتقادهای که به آن وارد است عنوان کرد و آیین نامه ارتقاء در دنیا  و آیین نامه ارتقاء در ایران و چالش‌ها و انتقادهای که بر آن وارد است را مورد بررسی قرار داد.

وی افزود: با توجه به بررسی‌های انجام شده در کشورهای مختلف در خصوص آیین نامه های ارتقاء دانشگاه‌های دنیا توسط صاحب نظران دیدگاه‌های مختلفی بیان شده است که در ادامه به بعضی از این دیدگاه‌ها و چگونگی اجرای ارتقاء دربعضی دانشگاه‌ها به آیین نامه ارتقاء در دانشگاه های ایران اشاره کرد.

دکتر مرادی تصریح کرد: به‌طور کلی در خصوص موفقیت اعضای هیات علمی، بعضی موافق تلفیق پژوهش، تدریس، و فعالیت‌های اجرایی و مدیریتی در زمینه ارتقاء هستند، برخی دیگر از اعضای هیات علمی تمرکز برزمینه کاری و تخصصی و یا رشته تخصصی در دوران فعالیت حرفه ای شان دارند.

وی افزود: لی و ژائو بطور کلی 4 مسئولیت  برای اعضای هیات علمی در نظر می گیرند، که عبارتند از: الف) تدریس ب) پژوهش ج) مسئولیت‌های مدیریتی و اجرایی در دانشگاه د) ارائه خدمات تخصصی به اجتماع. می توان گفت که به‌طور منطقی خدمات مشخصی برای اعضای هیات علمی در اکثر کشورهای دنیا در نظر گرفته شده است. اعضای هیات علمی می توانند در این حوزه ها قابلیت‌های خود را نشان دهند و ضرورتی ندارد همه آنها را بطور کامل دارا باشند.

دکتر مرادی گفت: از طرف دیگر بویر و همکارانش در بررسی که در سال 1994 در 14 کشور انجام دادند 4 نوع خدمت برای هیات علمی مورد اشاره قرار می دهند که عبارتند از؛ پژوهش(تولید دانش)، انتشار دانش (تدریس)، تلفیق دانش (دیدگاه بین رشته ای)، کاربرد دانش (ارائه خدمات به کاربران در اجتماع) و اعضای هیات علمی بایستی در این قالب‌ها به ارائه خدمت در جامعه بپردازد.

عضو هیات علمی گروه علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه رازی گفت: اینکه ما انتظار داشته باشیم اعضای هیات علمی در چهار مقوله پژوهش، انتشار دانش، تلفیق دانش، کاربرد دانش مهارت داشته باشند کمی غیر منطقی خواهد بود و یا اینکه اعضای هیات علمی در هر کدام از موارد پیش گفته بر حسب قابلیتی که دارند باید به ارائه خدمت در اجتماع بپردازد، پس بنابراین مشخص است که لازم نیست همه فن حریف باشند. در مجموع بر اساس عملکردها و استانداردها از دیدگاه اعضای هیات علمی، آنها وظایفی مانند: معلمی، پژوهشگری و خدمات اجرایی و مدیریت دارند.

دکتر مرادی خاطرنشان کرد: در برخی از دانشگاه‌های برتر دنیا آیین نامه ارتقاء به‌صورت غیر متمرکز و مختص همان دانشگاه است مانند دانشگاه استنفورد و در این دانشگاه سه مولف مانند آموزش، پژوهش و خدمات اجرایی مد نظر می باشد.

وی گفت: در دانشگاه‌های چین با توجه به تحقیقی که ژانگ در سال 2013 انجام داده معتقد است که آیین نامه ارتقاع باید از تمرکز بر تدریس خارج شود و بسوی کارگروهی در سطح دانشکده سوق داده شود، و معیارهای پژوهشی باید شامل دانش کاربردی شود و ارزشیابی از پژوهش نیز باید به جای ارزشیابی از کمیت، به ارزشیابی از محتوا و کیفیت آثار پژوهشی گرایش پیدا کند.

دکتر مرادی افزود: اولین آیین نامه ارتقاء درایران از سال 1348 تهیه شده است و تا کنون بارها بازنگری شده است، اما نمی توان به تغییرات بنیادی در آن پی برد.

دکتر مرادی به چهار ماده فرهنگی، آموزشی، پژوهشی و علمی_اجرایی  از آیین نامه ارتقا در ایران اشاره کرد و گفت: در بررسی‌های انجام شده در خصوص وضعیت آیین نامه و کاستی های آن، تاکید زیادی بر مقاله نویسی در کارهای پژوهشی است که سایر فعالیت‌های پژوهشی مانند اختراع، اکتشاف، تولید دانش فنی، تولیدات مبتنی برخلاقیت‌های هنری و تالیف را به حاشیه می برد.

وی یادآور شد: قوانین و آیین نامه بایدمبنای فعالیت‌های اعضای هیات علمی قرار گیرد.

دکتر مرادی به  بررسی‌های مختلفی که در خصوص ایرادات و انتقاداتی به آیین نامه ارتقاء گرفت شده است اشاره کرد و افزود: ایراهای کلی آیین نامه ارتقاء اعضای هیات علمی این است که این آیین نامه‌ها برای تمام دانشگاه‌ها و موسسات علمی و آموزشی و همه رشته‌ها یکسان است، در صورتیکه شرایط دانشگاه ها از نظر امکانات و دانشجو و غیره یکی نیست، همه رشته‌های موجود در دانشگاه‌ها را نمی‌توان یکی دانست.( شیمی، فنی و مهندسی، هنر و علوم انسانی)، تاکید بر فعالیت‌های پژوهشی بخصوص مقالات ISI  و مقالات علمی پژوهشی نسبت به فعالیت‌های آموزشی، عدم توجه به قابلیت‌های اعضای هیات علمی( قابلیت‌های حرفه‌ای هیات علمی به معنای توانایی‌های برتر و ممتاز آنهاست) از جمله ایردات و انتقاداتی است که در آیین نامه ارتقاء می توان به آن‌ها اشاره کرد.

وی یکی دیگر از کاستی های آیین نامه ارتقاء قابلیت ها و توانمندی‌های یکسانی که نمی توان برای اعضای هیات علمی در نظر گرفت برشمرد و افزود: نمی توان از اعضای هیات علمی انتظار داشته باشیم هم معلم خوب باشند، هم پژوهشگر خوب، هم مدیر خوبی باشند و هم در کار فرهنگی سرآمد باشند و کسب امتیاز از همه ابعاد مطرح شده دشوار است.

دکتر مرادی در ادامه به چالش هایی کلی که برای آیین نامه ارتقاء در نظر گرفته شده است، اشاره کرد و گفت:چالش‌های آیین نامه بطور کلی:داشتن معیارهای یکسان برای تمام رشته ها، فشارهای کار براعضای هیات علمی، الزام اعضای هیات علمی برآوردن امتیاز در تمام ماده های پیش گفته می باشد.

وی در ادامه به چالش های پژوهشی آیین نامه ارتقا اشاره کرد و افزود: برجسته بودن امتیازهای پژوهش نسبت به سایر ماده‌ها، تاکید بر تولید دانش و علوم در حیطه مقالات ISI ، مبنا قرار گرفتن معیارهای بین المللی در کارهای پژوهشی، توجه به کمیت کارهای پژوهشی به جای محتوای و کیفیت است.

دکتر مرادی چالش‌های آموزشی را:کم اهمیت بودن فعالیت‌های آموزشی نسبت به پژوهش، توجه و مبنا قرار دادن ارزشیابی دانشجویی، در نظر گرفتن ارزش های یکسان برای تمام اعضای هیات علمی و چالش‌های ماده فرهنگی را: عدم شفافیت در ماده فرهنگی، نامشخص بودن معیارهای فرهنگی در ارزشیابی هیات علمی،کمبود و فقراطلاعاتی و دانشی هیات علمی در زمینه فعالیت‌های فرهنگی برشمرد.

وی در پایان بیان داشت: با توجه به مواردی که مورد بحث قرار گرفت و برای تحول علمی و تکنولوژیکی در جامعه لازم است بازنگری کلی و بنیادی در قوانین و آیین نامه‌های ارتقاء اعضای هیات علمی بوجود آید، در غیر این صورت نمی توانیم شاهد تحولات چشمگیر و مهم در جامعه باشیم.

امروزه اکثر دانشگاه ها در تلاش هستند تا رتبه خود را در نظام های معتبر ملی و بین المللی ارتقا دهند

دکتر رحیمی عضو هیات علمی گروه علم اطلاعات و دانش شناسی دانشگاه رازی در این وبینار اظهار داشت: امروزه اکثر دانشگاه‌ها در تلاش هستند تا رتبه خود را در نظام‌های معتبر ملی و بین المللی ارتقا دهند. این نظام‌ها بیش از ده سال است که در سطح بین المللی مطرح و گسترش یافته‌اند. انتقادی که اغلب به آیین نامه‌های ارزیابی هست به واسطه تفسیرها و قرائت‌هایی است که از آیین نامه‌های ارتقا توسط هیات های ممیزه دانشگاه‌ها صورت می گیرد.

وی افزود: از موارد دیگر اعمال نظرات اعضای هیات علمی با گرایش های متفاوت در حوزه موضوعی متقاضی ارتقا در این هیات‌ها است. با بررسی شاخص های کمی و کیفی پژوهشی در آیین نامه‌های ارتقا مشخص می شود که نظرات متخصصین حوزه‌های علوم انسانی و اجتماعی در تدوین این آیین نامه‌ها مغفول مانده است.

در ادامه ایشان به مقایسه تعداد مدارک موجود دو کشور ایران و عربستان در پایگاه وب آو ساینس پرداخت و اظهار داشت: برای ایران 451000 و عربستان 196000 مدرک در پایگاه استنادی وب آو ساینس ثبت شده است که از لحاظ کمی تعداد مدارک ایران بسیار بیشتر از کشور همسایه است.

وی همچنین به مقایسه وضعیت دو دانشگاه الفیصل و ملک فهد با دانشگاه رازی پرداخت و اظهار داشت: دانشگاه الفیصل رتبه 300-251 را در نظام رتبه بندی تایمز دارد. این در حالی است که رتبه دانشگاه رازی 1000+ است و دانشگاه ملک فهد رتبه سوم را در نظام رتبه بندی آی اس سی در سال 2019 در بین دانشگاه‌های جهان اسلام داشته است و دانشگاه رازی رتبه 139 را در رتبه بندی دانشگاه‌ها و موسسات تحقیقاتی کشورهای اسلامی (آی اس سی) داشته است.

دکتر رحیمی بیان داشت: دانشگاه‌های کشورهای اسلامی به سه آیتم آموزش، پژوهش و خدمت (خدمت به دانشگاه، خدمت به حرفه و خدمت به جامعه) در ارزیابی و ارتقای اعضای هیات علمی  توجه داشته اند.